Sau khoảng gần 1 giờ bồng bềnh trên những con sóng giữa làn nước bát ngát xanh, chuyến tầu cao tốc từ cảng Sa Kỳ (Quảng Ngãi) đưa chúng tôi đến với huyện đảo Lý Sơn, nơi cách đây gần 3000 năm, những cư dân của nền văn hóa Sa Huỳnh đầu tiên đã sống và chinh phục biển cả để rồi ngày nay khách du lịch có cơ hội cảm nhận, khám phá những di sản từ thiên nhiên và lịch sử lâu đời.
Đảo Lý Sơn còn có tên gọi khác là cù lao Ré. Sách Đại Nam Nhất Thống Chí soạn vào đời Tự Đức có ghi: “Cù lao Ré ở giữa biển, cách huyện Bình Sơn 65 dặm về hướng Đông, xung quanh núi cao, ở giữa trũng xuống ước mấy chục mẫu, nhân dân hai phường Vĩnh An và An Hải ở tại đây. Phía Đông Bắc có động, trên động có chùa mấy gian, có giếng đá, bên hữu động có giếng nước trong veo, chung quanh cây cối xanh tươi…”.
Huyện đảo Lý Sơn vỏn vẹn 10km vuông bao gồm ba xã: xã An Hải, An Vĩnh (đảo Lớn) và xã An Bình (đảo Bé). Với dân số chừng gần 20.000 người nhưng có hàng trăm di tích với một quần thể các đền, chùa ,miếu mạo, nhà bảo tàng của các chiến binh Hoàng Sa lưu giữ những cổ vật của các chiến binh từ thời Tây Sơn, chùa Hang, chùa Đục, đình làng Lý Hải, quần thể di tích Âm Linh Tự, nghĩa trang lính Hoàng Sa….
Đứng trên đỉnh núi Quan âm trên đảo Lớn có thể nhìn một vòng quanh đảo, đây là một trong những ngọn núi được hình thành từ dung nham của núi lửa cách đây hàng vạn năm. Dưới chân núi có hàng nghìn ngôi mộ chiêu hồn những người lính đi Hoàng Sa – Trường Sa hy sinh ngoài biển khơi, ngư dân nơi đây nặn hình đất sét làm hình nhân thế mạng, chôn dưới ngôi mộ gió cầu mong linh hồn họ sớm được trở về với quê hương bản quán.
Điều dễ làm say lòng bất cứ ai đến Lý Sơn là màu trời, màu nước xanh bát ngát. Đất trời Lý Sơn nằm chơi vơi giữa biển khơi quanh năm sóng to gió lớn, làn nước biển xanh biếc đến lạ ở đây nhận thêm ánh nắng trong suốt xiên qua các kẽ đá mà chiếu xuống tận đáy của những bãi đá san hô lung linh huyền ảo. Nắng và gió biển đùa trên từng ngọn cây, đọt cỏ, bầu trời trong veo bát ngát đẹp đến ngỡ ngàng….
Nguồn: ĐCSVN