Vải thiều là loại cây trái đặc hữu của tỉnh Bắc Giang. Đang mùa vải thiều ra hoa thơm ngát, thật tiếc khi Bắc Giang chưa khai thác được thế mạnh này để tổ chức những tour du lịch sinh thái vườn đồi, ngắm hoa giữa thiên nhiên tươi đẹp.
Giá như tour du lịch độc đáo này được khai thác, có thể liên kết với tuyến du lịch qua các điểm đến nổi tiếng của Bắc Giang như tổ đình Vĩnh Nghiêm – suối Mỡ – hồ Cấm Sơn – hồ Khuôn… Có lạc bước vào những khu vườn đồi bát ngát vải thiều đang rộ hoa, hương thơm sực nức quyến rũ những đàn ong mật mới hay lâu nay dường như vẻ đẹp của hoa vải thiều chẳng được mấy ai để ý.
Từ tháng 4 đến tháng 5, hoa vải thiều bung nở trắng khắp mọi nơi trên mảnh đất phên giậu, để rồi không lâu nữa những vườn vải sẽ trĩu thứ quả ngọt thơm từng là sản vật tiến vua ngày xưa.
Tương truyền Dương Quý Phi rất thích ăn quả lệ chi (vải thiều) chỉ ở đất Việt phương Nam mới có, nên Đường Minh Hoàng bắt dân ta phải cống nộp vải thiều sang Trung Hoa. Mai Thúc Loan là một trong vô số dân phu phải gánh vải sang kinh đô nhà Đường cống nộp, trở về ông kêu gọi những dân phu gánh vải nổi dậy. Từ một nhóm mấy trăm người buổi đầu, Mai Thúc Loan phát triển cuộc khởi nghĩa chống xâm lược phương Bắc ra khắp vùng (Thanh – Nghệ – Tĩnh), đến năm 713 ông lên làm vua và được dân gian gọi là Mai Hắc Đế.
Tại Bắc Giang, vải thiều được trồng ở các huyện Lục Nam, Sơn Động, Yên Thế, Lạng Giang… nhưng nhiều nhất và nổi tiếng hơn cả là vải thiều Lục Ngạn. Được xem như “vương quốc vải thiều” của VN, Lục Ngạn hiện có khoảng 18.500ha trồng vải. Mươi năm về trước vải Lục Ngạn có giá trị kinh tế cao nên được gọi là “cây xóa đói giảm nghèo” bởi nhiều gia đình giàu lên nhờ vải thiều Lục Ngạn, và quả vải đã góp phần quan trọng làm đổi thay bộ mặt của một huyện vùng cao nghèo khó của Bắc Giang.
Theo ông Lý Lâm – người trồng vải thiều ở xã Quý Sơn của Lục Ngạn, năm nay do đợt giá rét kéo dài đến ngoài tết âm lịch nên hoa vải thiều nở muộn hơn, tuy nhiên hoa vẫn nở rất nhiều và đều hơn so với mọi năm. Đến Bắc Giang mùa này, du khách đi dọc quốc lộ 31 đoạn Lục Nam – Lục Ngạn sẽ mãn nhãn trước những cánh rừng vải thiều mênh mông phủ trắng sắc hoa.
Hoa sum sê, hoa chíu chít chen lấn trên cành, tỏa hương vào không gian cho gió của tiết trời chớm hạ chở đi xa… khiến lòng lữ khách càng thêm say đắm. Đây cũng là lúc các đàn ong đông đúc được di chuyển từ Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Đồng Nai… về Bắc Giang để khai thác nguồn lợi thiên nhiên quý giá này.
Trong khu vườn rộng chừng 5ha của gia đình ông Lý Lâm, những rặng cây vải thiều thẳng hàng, đều tăm tắp đang nở rộ, trên cành ong đua nhau hút nhụy tạo nên âm thanh rì rào khiến khu vườn trở nên sống động, vui tươi hẳn lên. Sẽ không thể thiếu chai mật ong vải thiều nguyên chất làm quà khi khách du lịch rời những vườn vải ở Lục Ngạn.
Tạm biệt những vườn vải đang rộ hoa, dường như niềm vui của người trồng vải còn lan sang khách: mùa hoa năm nay hứa hẹn cho một mùa vụ bội thu, từ tháng 6 đến tháng 7 những chùm vải thiều chín mọng, đỏ tươi, ngọt lịm sẽ có mặt khắp nơi trong cả nước…
NGUYỄN VĂN HƯỞNG
