Ngày Tết Trung Thu đang đến gần, cái không khí nhộn nhịp mà hoài cổ ấy đang lan tỏa khắp mọi nơi. Và cứ đến lúc này, bên cạnh những chiếc lồng đèn xinh xắn, ta không thể không nhắc đến những chiếc bánh trung thu mang đậm hương vị ngày tết cổ truyền. Vị ngọt nào của bánh hòa với vị thơm đăng đắng của trà là đã đủ để đón một mùa trung thu trọn vẹn bên gia đình.
Bánh Trung thu có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc và được truyền bá đến Việt Nam. Cứ đến ngày Rằm tháng 8, người dân Việt không ai quên mua những chiếc bánh Trung thu nhỏ xinh về để cúng bàn thờ tổ tiên, sau đó cùng nhau thưởng thức.
Xuất xứ bánh trung thu
Tương truyền rằng, cuối thời Nguyên của Trung Quốc có hai vị lãnh tụ của phong trào nông dân khởi nghĩa là Chu Nguyên Chương và Lưu Bá Ôn. Hai vị này đã tổ chức nhân dân vùng lên chống lại bè lũ thống trị tàn bạo. Để có thể truyền đạt tin tức và mệnh lệnh một cách bí mật, người ta đã làm những chiếc bánh hình tròn, trong những chiếc bánh này đều có nhét thêm một tờ giấy ước định thời gian khởi nghĩa là lúc trăng sáng nhất trong đêm rằm tháng 8 âm lịch. Sau đó những chiếc bánh này được người ta truyền đi cho nhau và trở thành một phương tiện liên lạc vừa an toàn lại vừa hiệu quả. Cũng từ chiếc bánh mà tin tức hô hào khởi nghĩa đã được truyền đi khắp nơi. Về sau người Trung Quốc lấy việc làm bánh Trung thu vào ngày Rằm tháng 8 để kỷ niệm sự kiện ấy.
Ý nghĩa
Vào ngày Rằm tháng 8, người ta thường tặng nhau những chiếc bánh trung thu với ý nghĩa chúc cho mọi điều trong cuộc sống được tròn đầy, viên mãn, chính bởi điều này mà chiếc bánh là món ăn, món quà có giá trị tinh thần không thể thiếu trong ngày Tết Trung thu. Ở Việt Nam gồm hai loại bánh là bánh dẻo và bánh nướng.
Bánh dẻo
Bánh dẻo được làm từ bột nếp trắng tinh nhồi với đường và nước hoa bưởi thơm lừng, đúc trong khuôn gỗ hoặc khuôn nhựa hình tròn, nhân làm bằng hột sen hay đậu xanh tán nhuyễn – mang sắc thái của đất nước Việt Nam. Hình tròn của bánh thể hiện hình dáng vầng trăng thu tròn và trắng ngà trong biểu tượng ý nghĩa “đoàn viên gia đình” và nhất là tình yêu khăng khít giữa vợ chồng với nhau.
Bánh nướng
Bánh nướng gồm hai phần: vỏ bánh và thân bánh. Vỏ bánh làm bằng bột mì dậy men trộn với trứng gà và chút rượu, nhân có thể được làm bằng đậu xanh, khoai môn hay hột sen tán nhuyễn bao bọc lấy lòng đỏ trứng muối có mùi vani hay sầu riêng; nhân thập cẩm gồm đủ thứ như dăm bông, thịt lợn, vi yến, dừa, hạt dưa, ngó sen, bí đao… Hình tròn trong nhân là biểu hiện của sự tròn đầy, viên mãn. Vị mặn của trứng muối bị vị ngọt của những nguyên liệu khác trung hòa, điều này gợi cho ta đến một liên tưởng: trong cuộc sống, dù thường ngày có nếm trải qua bao nhiêu đắng cay khổ sở thì vẫn có những người thân luôn bên ta, bao bọc chở che ta và trao cho ta vị ngọt của tình thương của cuộc sống. Cũng giống như chiếc bánh trung thu, trong mặn có ngọt, tạo nên hương vị đậm đà của cuộc sống.
Ngày nay, ngoài những chiếc bánh truyền thống, người ta còn sáng tạo ra những chiếc bánh độc đáo, mới lạ cả về hình dáng lẫn nguyên liệu:
Bánh trung thu hoa nổi
Đây thực chất là dẻo nhưng được nhưng cực kì trau chuốt ở khâu tạo hình trên mặt bánh. Những cánh hoa, chiếc lá làm từ đường fondant hoặc bột màu được gắn lên và bày trí sinh động, khiến hộp bánh giở ra như một bức tranh đầy màu sắc.
Bánh trung thu than tre
Do được làm bằng bột than tre, không sử dụng đường, các chất tạo ngọt nên mùi vị nhạt, ít béo, có thể dùng được cho cả người đang ăn chế độ lowcarb. Ngoài ra, các tiệm bánh còn cho ra đời thêm bánh làm từ các loại tinh bột được cho là ít béo “khoẻ” như bột hạt lanh, bột hạnh nhân để làm vỏ bánh.
Bánh trung thu kim sa
Khác với các loại bánh trung thu khác, khi cắt bánh này, bạn sẽ thấy phần nhân sánh mịn đặc trưng của hỗn hợp trứng muối, sữa màu vàng vô cùng hấp dẫn. Món bánh này tuy mới lạ nhưng hiện không nhiều nơi bán mà chủ yếu chỉ một số tiệm bán online nhận làm vì cách làm khá cầu kỳ, thời gian bảo quản cũng không được lâu.
Những chiếc bánh mới ra đời không chỉ mang đến cho người tiêu dùng có thêm nhiều lựa chon phong phú, hấp dẫn mà còn mang ngày tết cổ truyền thêm gần hơn đến với giới trẻ – những người yêu thích sự mới lạ và hấp dẫn để gắn kết các thế hệ lại với nhau.
Dù đi đâu về đâu, nhưng đến Tết Trung thu, mọi người thường háo hức, cố gắng sắp xếp công việc để có thể về đoàn tụ cùng gia đình, trao cho nhau những hộp bánh ngọt ngào, mang đậm hương vị quê hương và ý nghĩa của cuộc sống.